รู้จักโครงการ

โครงการ “พลังคนสร้างสรรค์โลก รวมพลังตามรอยพ่อของแผ่นดิน” จึงถือกำเนิดขึ้นในปี พ.ศ. 2556 ด้วยความร่วมมือระหว่าง บริษัท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลิต จำกัด สถาบันเศรษฐกิจพอเพียง มูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ และภาคีเครือข่าย โดยดำเนินการอย่างต่อเนื่องเรื่อยมา เพื่อน้อมนำศาสตร์พระราชา และภูมิปัญญาท้องถิ่นลงสู่การปฏิบัติเพื่อหยุดท่วม หยุดแล้งลุ่มน้ำป่าสักอย่างยั่งยืน จนสามารถสร้างรูปธรรมตัวอย่างความสำเร็จและการขยายผล เริ่มจากการสร้างต้นแบบ ทั้งบุคคล ชุมชน และโรงเรียน แล้วจึงขยายผลออกไปสู่ลุ่มน้ำอื่น ๆ ทั่วประเทศ

ทำไมจึงต้องให้ความสำคัญกับ "ลุ่มน้ำป่าสัก"

พื้นที่ลุ่มน้ำป่าสัก เป็นลุ่มน้ำขนาดกลาง และเป็นสาขาสำคัญของลุ่มน้ำเจ้าพระยา โดยมีพื้นที่ลุ่มน้ำประมาณ 10 ล้านไร่  ครอบคลุม 7 จังหวัด คือ เพชรบูรณ์ ลพบุรี สระบุรี นครราชสีมา เลย ชัยภูมิ และพระนครศรีอยุธยา ลุ่มน้ำแห่งนี้มีความลาดชันสูง ทำให้ในฤดูฝน กระแสน้ำไหลหลากจากด้านบนลงพื้นที่ลุ่มด้านล่างอย่างรวดเร็ว จนท่วมและทำความเสียหายให้กับเรือกสวนไร่นาเป็นประจำทุกปี ส่งผลกระทบถึงพื้นที่ในบริเวณกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ดังเช่นที่เคยเกิดเหตุการณ์มหาอุทกภัยเมื่อปี พ.ศ. 2554 ขณะที่ฤดูแล้งก็มักจะประสบปัญหาขาดแคลนน้ำใช้เพื่อการเกษตร แม้จะได้รับน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยามาช่วยเสริมก็ยังไม่เพียงพอ

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงมีพระราชดำริให้สร้างเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ขึ้น เพื่อเก็บกักน้ำจากแม่น้ำป่าสัก (แล้วเสร็จเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2542) โดยสามารถกักเก็บน้ำไว้ได้สูงสุด 960 ล้านลูกบาศก์เมตร ขณะที่ปริมาณน้ำฝนจะตกลงในลุ่มน้ำป่าสัก เฉลี่ยปีละ 2,400 - 5,000 ล้านลูกบาศก์เมตร ปัจจุบัน เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ประสบปัญหาตะกอนดินไหลลงมาทับถมกินพื้นที่ความจุอ่างไป อันเป็นผลมาจากการตัดไม้ทำลายป่าบริเวณป่าต้นน้ำ รวมถึงการทำเกษตรเชิงเดี่ยว ที่ทำให้น้ำฝนไม่สามารถดูดซึมเก็บไว้ใต้พื้นดินได้

คน เครือข่าย ศูนย์เรียนรู้

ตลอดเวลาที่ผ่านมา โครงการฯ ประสบผลสำเร็จในการขยายจำนวน "คน" และ "เครือข่าย" ที่นำศาสตร์พระราชาและภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสู่การปฏิบัติจริง โดยเริ่มจากพื้นที่ลุ่มน้ำป่าสัก แล้วขยายไปสู่พื้นที่นอกลุ่มน้ำป่าสัก ผ่านกิจกรรมรณรงค์และการประชาสัมพันธ์กิจกรรมเชิงปฏิบัติการในรูปแบบต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ตามแนวทางหรือพลวัตรในการขับเคลื่อน คือ สร้างคน-สร้างเครือข่าย-สู่การสร้างศูนย์เรียนรู้

ทั้งนี้ การดำเนินการโครงการฯ สอดคล้องกับกรอบการดำเนินงานฟื้นฟูลุ่มแม่น้ำป่าสัก 9 ปี ซึ่งแบ่งการทำงานออกเป็น 3 ระยะ คือ